โปรแกรมประยุกต์หรือแอพพลิเคชัน

โปรแกรมระบบปฏิบัติการจะทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของคอมพิวเตอร์ แต่โปรแกรม ประยุกต์จะเป็นโปรแกรมที่ทำงานเฉพาะทาง มีให้เลือกใช้มากมายแล้ว แต่ โปรแกรมเมอร์หรือผู้สร้าง โปรแกรมจะสร้างขึ้นมาเพื่อใช้งานด้านใด โปรแกรมประยุกต์มีทั้งโปรแกรมที่ต้องซื้อหรือให้ใช้ฟรี (Freeware) หรือเป็นโปรแกรมที่ให้ใช้ได้ เพียงบางส่วน (Shareware)

ประเภทของโปรแกรมประยุกต์
สำหรับตัวอย่างโปรแกรมต่างๆ อาจแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ตามลักษณะของ โปรแกรมได้ดังนี้
1. โปรแกรมด้านฐานข้อมูล 
เป็นโปรแกรมช่วยจัดการกับข้อมูล ไม่ว่าจะเป็นการจัดเก็บ การค้นหา การจัดเรียง การจัดทำ รายงานจากข้อมูล ส่วนมากจะใช้โปรแกรมประเภทนี้เก็บข้อมูลสินค้า เก็บรายชื่อลูกค้า เก็บข้อมูลการ ฝากถอนของธนาคาร เป็นต้น ตัวอย่างโปรแกรมประเภทนี้เช่น dBASE, Foxbase, Foxpro, Access, Oracle (dBASE , Foxbase, Access อาจใช้ในหน่วยงานที่มีขนาดเล็ก ส่วน Oracle, SQL จะใช้ในหน่วยงานที่มีขนาดใหญ่มีสาขาทั่วประเทศ)

ภาพหน้าจอโปรแกรม Access

2. โปรแกรมด้านกราฟิก 
เป็นโปรแกรมสำหรับงานออกแบบกราฟิก ไม่ว่าจะเป็น การวาดภาพ ออกแบบภาพ ออกแบบ ตัวหนังสือ โลโก้ เครื่องหมายการค้า รูปภาพสัญลักษณ์ต่างๆ ตัวอย่างโปรแกรมประเภทนี้ เช่น CorelDRAW, Harvard Graphics, Illustrator, Freehand

ตัวอย่างการออกแบบตัวอักษรด้วยโปรแกรม CorelDRAW

โปรแกรม ACD See ช่วยแสดงหรือวิวภาพเป็นแบบแคตตาล็อค

3. โปรแกรมออกแบบภาพ 3 มิติ(3D) และสร้างภาพเคลื่อนไหว
เป็นโปรแกรมสำหรับออกแบบสิ่งของต่างๆ บ้าน รถ เครื่องใช้ ภาพที่ได้ค่อนข้างเหมือนจริง และอาจสร้างภาพเคลื่อนไหว สำหรับงานโฆษณา งานนำเสนอข้อมูล หรืออาจสร้างเป็นภาพยนตร์ ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้เช่น Auto CAD, 3D Studio, Light wave

โปรแกรม 3D Studio MAX

4. โปรแกรมด้านมัลติมิเดีย

ตัวอย่างโปรแกรมช่วยสอนหรือ CAI ที่สร้างด้วยโปรแกรม Authorware
เป็นโปรแกรมสำหรับการสร้างงานประเภทมัลติ มิเดียหรือสื่อที่ผสมกันหลายอย่าง มีทั้งภาพ สี เสียง ภาพเคลื่อนไหว ช่วยให้สื่อมีความน่าสนใจมากกว่าสื่อแบบอื่นๆ ส่วนมากจะใช้ในการนำเสนอ ข้อมูล งานโฆษณา การสร้างโปรแกรมช่วยสอนวิชาต่าง ๆ ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Authorware, Toolbook, Director

ตัวอย่างโปรแกรมเล่นไฟล์เพลง MP3 ที่สร้างด้วยโปรแกรม Authorware

5. โปรแกรมด้านความบันเทิงและดนตรี 
เป็นโปรแกรมสำหรับนักดนตรี สามารถ สร้างเสียง บันทึกเสียง ผสมเสียงเข้าด้วยกัน ปรับ แต่งเสียง แต่งทำนองเพลงด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ได้ ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Sound Forge, Winamp, Real Audio, Cakewalk, Sound Recorder ฯลฯ

ชมภาพยนตร์จากแผ่นวีซีดีด้วยโปรแกรม XingMPEG

ฟังเพลง MP3 ด้วยโปรแกรม WinAMP

6. โปรแกรมด้านการสื่อสาร
เป็นโปรแกรมช่วยในการสื่อสารด้วยคอมพิวเตอร์ อาจเป็นการส่งอีเมล์ รับส่งแฟ็กซ์ รับส่งข้อมูล ตัวอย่างโปรแกรมประเภทนี้ เช่น Winfax Pro, Netscape, Internet Explorer, PC Anywhere

Microsoft Internet Explorer โปรแกรมท่องเว็บ ค้นหา ดูข้อมูลต่างๆ บนอินเตอร์เน็ต

Outlook Express โปรแกรมรับส่งอีเมล์หรือจดหมายอีเล็คทรอนิค

7. โปรแกรมด้านการพิมพ์เอกสารและจัดเตรียมเอกสาร 
เป็นโปรแกรมช่วยใน การพิมพ์และจัดเตรียมเอกสารต่างๆ อาจจะจัดทำเป็นรายงาน หนังสือ บทความ ทำใบปลิว ประกาศ ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Microsoft Word, PageMaker, Quake Xpress, Microsoft Publisher

Adobe PageMaker โปรแกรมสำหรับงานออกแบบสิ่งพิมพ์ทุกชนิด โปสเตอร์ ปกเทป ซีดี หนังสือ ฯลฯ

Microsoft Word เป็นโปรแกรมสำหรับงานพิมพ์เอกสารที่ไม่ซับซ้อนมากนัก จดหมาย หนังสือ รายงาน สร้างตาราง

8. โปรแกรมด้านการตกแต่งภาพ 
เป็นโปรแกรมสำหรับงานตกแต่งภาพต่างๆ สำหรับนำไปใช้ประกอบในหนังสือหรือปกหนังสือ โฆษณา ตกแต่งภาพถ่าย ตกแต่ง ภาพให้ดู เกินจริง ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Photoshop, Corel Photo-Paint

Adobe Photoshop โปรแกรมสำหรับงานตกแต่งภาพ

ตัวอย่างการออกแบบภาพประกอบในหน้าปกหนังสือและซีดี

9. โปรแกรมด้านงานคำนวณ 
เป็นโปรแกรมช่วยในการคำนวณ การคำนวณ ด้านภาษี สถิติ รายรับ รายจ่าย ดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์ การเงิน การธนาคาร งบดุล ฯลฯ ตัวอย่างโปรแกรม ประเภทนี้ เช่น MS. Excel, Lotus 1-2-3

Microsoft Excel โปรแกรมสำหรับงานคำนวณ สร้างกราฟ แผนภูมิ

ตัวอย่างการคำนวณเกี่ยวกับเวลา

10. โปรแกรมสำหรับสร้างโปรแกรมประยุกต์ 
เป็นโปรแกรมไว้สร้างโปรแกรมต่างๆ จากที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น กรณีที่คุณเห็นว่าการใช้งาน ต่างๆ ยังไม่ถูกใจ ก็อาจจะสร้างขึ้นมาเองให้ตรงกับความต้องการ มากที่สุด ส่วนมากจะนำไปใช้สร้าง โปรแกรมเฉพาะด้าน เช่น โปรแกรมด้านบัญชี การจัดเก็บข้อมูล โปรแกรมช่วยบริหารงานต่างๆ ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Visual Basic, C++, C, Pascal, Borland C ฯลฯ

Delphi โปรแกรมที่ช่วยให้คุณสร้างโปรแกรมสำเร็จรูปได้ตามต้องการ

เกม Minesweeper และโปรแกรมเครื่องคิดเลข Calculator เป็นโปรแกรมสำเร็จรูปที่สามารถสร้างด้วย Delphi ได้

11. โปรแกรมสำหรับการนำเสนอข้อมูล 
เป็นโปรแกรมสำหรับงานนำเสนอ ไม่ว่า จะเป็นการรายงานข้อมูลในที่ประชุม การรายงานหน้า ชั้นเรียน การบรรยายของวิทยากร ตัวอย่างโปรแกรมประเภทนี้ เช่น PowerPoint, Harvard Graphic, Freelance Graphics

Microsoft PowerPoint โปรแกรมช่วยสร้างงานนำเสนอข้อมูล

ตัวอย่างการสร้างสไลด์แนะนำบริษัท แล้วเปิดคอมพิวเตอร์ตั้งทิ้งไว้ ให้ผู้สนใจสามารถคลิกที่ แต่ละหัวข้อในเมนูหลักเพื่อดูข้อมูลเกี่ยวกับบริษัท เช่น คลิกที่ แนะนำ บริษัท ก็จะปรากฏหน้าใหม่แสดง ประวัติความเป็นมาของบริษัท

12. โปรแกรมสำหรับสร้างเว็บเซิร์ฟเวอร์ 
เป็นโปรแกรมสำหรับสร้างเว็บเซิร์ฟเวอร์ เพื่อให้บริการอินเตอร์เน็ตหรืออินทราเน็ต ตัวอย่าง โปรแกรมประเภทนี้ เช่น Lynux, Oralley Website, IIS

จากตัวอย่าง โปรมเว็บเซิร์ฟเวอร์จะทำให้คอมพิวเตอร์ที่ทำหน้าที่เป็นเครื่องเซิร์ฟเวอร์ สามารถ ให้บริการข้อมูลแต่เครื่อง Client ที่เชื่อมต่อเข้าด้วยกัน อาจเชื่อม ต่อทางสายเน็ตเวิร์คหรือทางโมเด็มก็ได้

13. โปรแกรมตรวจฆ่าไวรัส 
เป็นโปรแกรมช่วยตรวจฆ่าไวรัส ตัวอย่างโปรแกรมประเภทนี้ เช่น Norton Anti Virus, Macafee Virus Scan , Dr. Solomon

Norton AntiVirus โปรแกรมช่วยตรวจค้นหา ป้องกันไวรัสซึ่งเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์อีก ประเภทหนึ่ง แต่เป็นโปรแกรมที่คอยก่อกวน หรือทำลายข้อมูลใน คอมพิวเตอร์ สามารถแตกตัวได้ เหมือนไวรัสจริงๆ จึงถูกตั้งชื่อว่า ไวรัส ไวรัสชนิดนี้ จะไม่ใช่สิ่งที่มีชีวิต จึงไม่สามารถแพร่กระจาย มาสู่มนุษย์ได้ แต่จะทำลายหรือ ก่อกวนข้อมูลในคอมพิวเตอร์เท่านั้น ไม่ยุ่งกับคน

14. โปรแกรมสารพัดประโยชน์ 
เป็นโปรแกรมช่วยงานต่างๆ ตรวจซ่อมข้อมูล ซ่อมระบบ บีบอัดข้อมูล ตัวอย่างโปรแกรม ประเภทนี้ เช่น Norton Utilities, Winzip ฯลฯ

หน้าจอโปรแกรม Winzip โปรแกรมบีบย่อไฟล์ให้มีขนาดเล็กลง

จากภาพตัวอย่าง ไฟล์ต่างๆ เช่น bookcal.xls, bookmade.xls ... เมื่อถูกบีบย่อด้วย Winzip เป็นไฟล์ใหม่ชื่อว่า Myfile.zip ซึ่งจะเป็นไฟล์ที่มีขนาดเล็กสามารถก็ อปปี้ลงแผ่นดิสก์ เพื่อนำไปใช้งาน กับเครื่องอื่นๆ ได้

15. โปรแกรมสำหรับระบบเครือข่าย 
เป็นโปรแกรมสำหรับใช้ในระบบเครือข่าย หรือระบบเน็ตเวิร์คคอมพิวเตอร์ ตัวอย่างโปรแกรม ประเภทนี้ เช่น Wingate, Ishare
ทั้งหมดนี้ ผู้เขียนก็ยกมาบางส่วน ยังมีโปรแกรมอื่นๆ อีกมากมายเป็นแสนๆ โปรแกรม เมื่อ ศึกษาด้านคอมพิวเตอร์มากยิ่งขึ้น ก็จะรู้จักโปรแกรมต่างๆ เพิ่มมาก ขึ้น